Στη Μεγαλόπολη βρίσκεται το μεγαλύτερο θέατρο της αρχαίας Ελλάδας και όχι στην Επίδαυρο, όπως πολύς κόσμος νομίζει.

Το θέατρο της Επιδαύρου χωρούσε περίπου 14.000 θεατές, ενώ αυτό της Μεγαλόπολης χωρούσε 18.000 έως 20.000 θεατές! Μη σας φαίνεται παράξενο αυτό. Η Μεγαλόπολη ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Αρκαδίας, μια από τις μεγαλύτερες της Πελοποννήσου. Το μέγεθός της, άλλωστε, ήταν που της έδωσε το όνομα «Μεγάλη Πόλις». Το θέατρο της λοιπόν έπρεπε να καλύπτει τις ανάγκες μιας πραγματικά πολύ μεγάλης πόλης.

Η αρχαία «Μεγάλη Πόλις» ή Μεγαλόπολη απέχει περίπου δύο χιλιόμετρα από τη σημερινή Μεγαλόπολη, την αρκαδική πόλη που είναι γνωστή για τον σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Ιδρύθηκε το 368/7 π.Χ. ως πρωτεύουσα του Κοινού των Αρκάδων, της ένωσης που είχαν σχηματίσει οι αρκαδικές πόλεις. Την ιδέα για την ίδρυσή της είχε ο Θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας, μετά τη νίκη των Θηβαίων απέναντι στους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα της Βοιωτίας το 371 π.Χ. Η σκέψη ήταν η νέα πόλη, που δημιουργήθηκε με τη συνένωση σαράντα αρκαδικών πόλεων, να γίνει μια ασπίδα προστασίας από την επιθετικότητα της γειτονικής Σπάρτης. Για τον ίδιο λόγο δημιουργήθηκε τότε και η νέα πρωτεύουσα της Μεσσηνίας, η Μεσσήνη.

Το θέατρο

Το θέατρο της Μεγαλόπολης διαμορφώθηκε πάνω σε έναν τεχνητό λόφο.

Η ορχήστρα του, ο κυκλικός χώρος που έβγαιναν οι ηθοποιοί μπροστά στους θεατές,  έχει διάμετρο που φτάνει τα 30,20 μέτρα, μεγαλύτερη από κάθε άλλο ελληνικό θέατρο! Στην περίμετρο της ορχήστρας κατασκευάστηκε ένας πέτρινος αγωγός. Ο αγωγός δημιουργήθηκε για να συγκεντρώνει και να απομακρύνει τα νερά της βροχής.

Από το τεράστιο κοίλο του θεάτρου, το χώρο δηλαδή όπου κάθονταν οι θεατές, σώζεται μόνο το κάτω τμήμα. Το κοίλο χωρίζεται με δέκα σκάλες σε εννέα κερκίδες. Στηρίζεται σε δύο κατακόρυφους τοίχους. Πρέπει να είχε πενήντα πέντε έως πενήντα εννέα σειρές καθισμάτων.

Στην πρώτη σειρά κάθε κερκίδας υπήρχε η προεδρία, δηλαδή μια σειρά με ξεχωριστά καθίσματα που ήταν για τους επίσημους. Τα καθίσματα αυτά έχουν στήριγμα για την πλάτη, που λέγεται ερεισίνωτο, και στηρίγματα για τα χέρια, στα δύο άκρα κάθε κερκίδας. Στα ερεισίνωτα που βρίσκονται στις δύο ακριανές κερκίδες είναι χαραγμένο το όνομα Αντίοχος. Ο Αντίοχος επέβλεπε την κατασκευή των προεδριών. Στα υπόλοιπα ερεισίνωτα υπήρχαν τα ονόματα των έξι φυλών που συναποτελούσαν τους κατοίκους της Μεγαλόπολης.

Πίσω από την ορχήστρα διακρίνονται τα ερείπια ενός ορθογώνιου κτίσματος που ήταν το προσκήνιο, δηλαδή η στοά πάνω στη στέγη της οποίας εμφανίζονταν οι ηθοποιοί. Το κτίσμα αυτό δεν υπήρχε από την αρχή και πρέπει να χτίστηκε περίπου το 200 π.Χ., όταν το Θερσίλειο, το μεγάλο κτίριο που βρίσκεται ακριβώς από πίσω του, σταμάτησε να χρησιμοποιείται. Ως τότε η μεγάλη στοά στην είσοδο του Θερσίλειου έπαιζε κατά κάποιον τρόπο το ρόλο του προσκήνιου, σε συνδυασμό με μια φορητή σκηνή που την έσερναν πάνω σε ρόδες.   

Το Θερσίλειο πήρε το όνομά του από τον Θερσίλα, έναν πλούσιο Αρκά που είχε χρηματοδοτήσει την κατασκευή του. Ήταν από τα πρώτα δημόσια κτίρια που χτίστηκαν στην Αγορά της νέας πόλης. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο κτήριο στο οποίο συνεδρίαζαν οι μύριοι, δηλαδή οι 10.000 αντιπρόσωποι των πόλεων του Κοινού των Αρκάδων. Στις συνεδριάσεις τους αποφάσιζαν σχετικά με θέματα πολέμου, ειρήνης ή συμμαχίας. Σήμερα σώζονται οι βάσεις των μαρμάρινων κιόνων που στήριζαν κάποτε τη στέγη του τεράστιου αυτού κτίσματος.

Μετά το 200 π.Χ., όταν το Θερσίλειο σταμάτησε να χρησιμοποιείται, οι συγκεντρώσεις των αντιπροσώπων της αρκαδικής ομοσπονδίας γίνονταν στο θέατρο. Εκεί  πραγματοποιούνταν και οι χοροί στις μεγάλες γιορτές των Αρκάδων.

Εκτός από το θέατρο και το Θερσίλειο, δύσκολα μπορεί ο σημερινός επισκέπτης να εντοπίσει τα άλλα δημόσια κτίρια, τις στοές και τα ιερά που κάποτε δέσποζαν στη Μεγαλόπολη. Η πόλη καταστράφηκε το 223/2 π.Χ. από το βασιλιάς της Σπάρτης Κλεομένη Γ΄, που αιχμαλώτισε και μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Αργότερα η πόλη ξαναχτίστηκε. Όμως, τον 2ο αι. μ.Χ. καταστράφηκε πάλι από σεισμό. Το οριστικό της τέλος ήρθε τον 4ο ή 5ο μ.Χ.

Ελάτε να ανακαλύψουμε μαζί την Πελοπόννησο!

Για περισσότερες ιδέες και προτάσεις μπορείτε να μας ακολουθήσετε και στο Instagram.