Για όσους ταξιδεύουν στα Γιάννενα, η λίμνη Παμβώτιδα είναι ένα από τα αξιοθέατα που σίγουρα θα επισκεφθούν. Για μένα, ήταν και είναι το πιο γαλήνιο και μαγευτικό σημείο της πόλης, παρά τα πολλά καταστήματα που περιτριγυρίζουν πλέον ένα κομμάτι της και τους δεκάδες τουρίστες που θα συναντήσεις όλες τις εποχές του χρόνου.
Παμβῶτις, η τα πάντα τρέφουσα
Αυτό είναι το αρχαίο όνομα της λίμνης Παμβώτιδας, γνωστή και ως λίμνη των Ιωαννίνων ή λίμνη της κυρά-Φροσύνης.
Η ιστορία της κυρά Φροσύνης. Το όνομά της ήταν Ευφροσύνη Βασιλείου, έμεινε όμως γνωστή ως η κυρά Φροσύνη. Ήταν παντρεμένη με τον Δημήτρη Βασιλείου, πλούσιο έμπορο της πόλης. Η όμορφη γυναίκα φαίνεται πως ήταν αρκετά τολμηρή και απελευθερωμένη για την εποχή της. Συνδέθηκε ερωτικά με τον γιο του Αλή Πασά, Μουχτάρ. Ο Αλή Πασάς την σκότωσε, μαζί με άλλες 17 γυναίκες, με την κατηγορία ότι ήταν γυναίκες ελευθέρων ηθών. Στις 11 Ιανουαρίου του 1801, πέταξαν στη λίμνη τις 17 γυναίκες. Άλλοι λένε πως τα κορμιά τους ξεβράστηκαν κι άλλοι πως είναι ακόμη στον βυθό. Δεν θα ξεχάσω πόσο επίμονα κοίταζα τα νερά, κάθε φορά που διέσχιζα την λίμνη με το καραβάκι σαν παιδί, σίγουρη πως θα έβλεπα την κυρά Φροσύνη. Οι λεπτομέρειες για τον θάνατό της δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Πολλοί υποστηρίζουν πως ο Αλή Πασάς την σκότωσε από ζήλια, άλλοι επειδή τον αρνήθηκε ενώ αυτός την αγαπούσε. Πολλοί υποστηρίζουν πως υπήρξε θύμα των πολιτικών διώξεων της εποχής. Η ιστορία της έχει γίνει τραγούδι, μυθιστόρημα, ταινία, τηλεοπτική σειρά, όπερα.
Η Παμβώτιδα βρίσκεται σε υψόμετρο 483 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και έχει μέγιστο βάθος τα 11 μέτρα. Στα νερά της καθρεφτίζεται το όρος Μιτσικέλι και η Ολύτσικα, που την περιβάλουν. Η λίμνη σχηματίζεται από τα νερά τριών κυρίως πηγών, που αναβλύζουν από του πρόποδες του Μιτσικελίου: της Ντραμπάντοβας, του Σεντενίκου και της Κρύας.
Το όνομά της εμφανίζεται για πρώτη φορά το 12ο αιώνα. Γνωρίζουμε όμως ότι η λίμνη υπήρχε και παλαιότερα, από τον ιστορικό του Ιουστινιανού, Προκόπιο, που στα Κτίσματα αναφέρει την ίδρυση του φρουρίου των Ιωαννίνων ( 527-528 μ.Χ.).
Παμβώτιδα – Το φυσικό περιβάλλον
Οι όχθες της λίμνης των Ιωαννίνων είναι πυκνόφυτες από καλαμιώνες. Η παραλίμνια βλάστηση (ιτιές, πλατάνια, λεύκες) προσφέρεται ως απάνεμο καταφύγιο σε δεκάδες ενδημικά και αποδημητικά πουλιά. Στην Παμβώτιδα μπορεί να δείτε αγριόκυκνους, κορμοράνους και ερωδιούς.
Στο μέσο της Λίμνης ξεχωρίζει Το Νησάκι, το ένα από τα δύο κατοικημένα νησιά σε λίμνη στην Ελλάδα! Ο οικισμός δημιουργήθηκε τον 17ο αιώνα, ακολουθώντας την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική και σήμερα κατοικούν εκεί περισσότερα από 200 άτομα.
Διαβάστε περισσότερα για την επίσκεψή μας στο Νησάκι των Ιωαννίνων με τα παιδιά.
Στο παρελθόν η στάθμη των υδάτων της λίμνης είχε μειωθεί σημαντικά. Μέχρι σήμερα όμως παίζει πρωταρχικό ρόλο για τη διατήρηση της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής.
Η παγωμένη λίμνη
Έχει αναφερθεί αρκετές φορές πως η λίμνη είχε παγώσει ολόκληρη! Και μάλιστα όχι στο τόσο μακρινό παρελθόν. Ήταν το 1978, μωρό εγώ τότε στο καρότσι, που έκανα μια σύντομη βόλτα με τους γονείς μου στην παγωμένη Παμβώτιδα. Το 1929 η θερμοκρασία έφτασε στους 17 βαθμούς υπό το μηδέν και φυσικά η λίμνη πάγωσε. Υπάρχουν φωτογραφίες, που δείχνουν τους κατοίκους της πόλης να κάνουν ποδήλατο στα παγωμένα νερά και να πηγαίνουν περπατώντας μέχρι το Νησάκι. Πολλοί αναφέρουν ότι αντίστοιχες εικόνες είδαν και στα παγωμένα Γιάννενα το 1964.
Υπάρχει φυσικά και ο θρύλος που λέει ότι το 1434, ο Ντουραχάν πασάς, διέσχισε τη λίμνη με τον στρατό του, χωρίς καν να το συνειδητοποιήσει. Λένε πως όταν κατάλαβε τι είχε γίνει, θεώρησε ότι σώθηκε χάρη στην Παναγία και για να την τιμήσει έχτισε τη μονή της Ντουραχάνης (μη παραλείψετε να την επισκεφθείτε αν βρεθείτε στην πόλη).
Η λίμνη σήμερα
Η λίμνη σήμερα είναι πηγή ζωής για την πόλη των Ιωαννίνων. Κάθε εποχή του χρόνου, είναι το ιδανικό μέρος για βόλτα με τα παιδιά. Μπορούν να κάνουν ποδήλατο ή πατίνι, να παίξουν στην παιδική χαρά, να τρέξουν, να απολαύσουν ζεστό καλαμπόκι ή να κάνετε μια βόλτα με τον γνωστό αμαξά.
Φυσικά κι εσείς θα απολαύσετε τρέξιμο ή περπάτημα. Μπορείτε επίσης να καθίσετε για καφέ ή φαγητό σε κάποιο από τα καταστήματα δίπλα στη λίμνη, απολαμβάνοντας την μοναδική θέας. Και είπαμε! Η βόλτα στο Νησάκι με κάποιο από τα καραβάκια επιβάλλεται.
Αν βρεθείτε παραλίμνιο, δεν γίνεται να μην επισκεφθείτε το Κάστρο της πόλης. Διαβάστε για την δική μας βόλτα στο Ιτς Καλέ.
Αν πάλι απολαμβάνετε τα αθλήματα του νερού, η Παμβώτιδα είναι ιδανική. Για αυτό και τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί κέντρα αθλητικών συναντήσεων και αγώνων για κωπηλασία, θαλάσσιο σκι και κανό.
Ήρεμη, γαλήνια, παγωμένη, άγρια, μυστηριώδης, μελαγχολική καθώς χάνεται στην πρωινή ομίχλη, λαμπερή κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο, η λίμνη έχει μια μοναδική δύναμη πάνω σε όλους εμάς που μεγαλώσαμε δίπλα της. Και μέχρι σήμερα, αυτή η αίσθηση που μου αφήνει κάθε φορά που περπατώ δίπλα της, είναι αναντικατάστατη!
NO COMMENT