“Ήρθε ο Άγιος Βασίλης; Σου έφερε το δώρο σου; Ήσουν καλό παιδί;“. Κλασική ερώτηση θείων, γιαγιάδων, φίλων, αλλά και αγνώστων προς κάθε παιδί, σε κάθε γωνιά του (δυτικού τουλάχιστον) κόσμου. Η πρώτη μου αντίδραση είναι να πεταχτώ και να απαντήσω “Εσύ ήσουν αρκετά καλός φέτος, ώστε να αξίζεις το δώρο σου;“. Δείχνω όμως χαρακτήρα…

Την λατρεύω αυτή την εποχή του χρόνου! Τα φώτα, η στολισμένη πόλη, τα γλυκά, τα δώρα, όλα φαντάζουν μαγικά στα παιδικά μάτια. Κι έρχεσαι εσύ, ο ενήλικας, που μάλλον ξέχασες πως κάποτε υπήρξες κι εσύ παιδί και τρομοκρατείς στην πραγματικότητα ένα παιδί, που με τόση λαχτάρα περιμένει το δώρο του από τον Άγιο Βασίλη. Καταλαβαίνω πως δεν γίνεται με απόλυτη συνείδηση και κακή πρόθεση. Είναι προφανώς τόσο βαθιά ριζωμένη μέσα μας αυτή η ερώτηση που βγαίνει αυθόρμητα. Είναι όμως απαραίτητη; Τι λέει τελικά αυτή η ερώτηση για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα παιδιά;

Μπορεί κάποιοι να με θεωρήσουν υπερβολική. Αυτή η ερώτηση όμως είναι χειριστική και τρομακτική. Απλά επιβεβαιώνει την ανάγκη μας να ελέγχουμε την συμπεριφορά των παιδιών και φυσικά ενισχύει την αντίληψη πως η διαχείριση των “αρνητικών” συναισθημάτων των παιδιών μας δυσκολεύει.  Για αυτό πρέπει να τα καταστείλουμε, να τα χειραγωγήσουμε, να τα απειλήσουμε (πάντα με ευγένεια) ότι αν δεν είναι καλά παιδιά ακόμη και ο Άγιος Βασίλης θα τα απορρίψει και δεν θα τους φέρει το δώρο τους.

Ρωτάω για μια ακόμη φορά: εσύ πώς θα αισθανόσουν αν ήσουν στη θέση τους; Μπορεί να το έκαναν και σε σένα, αυτό όμως δεν σου δίνει το δικαίωμα να επαναλάβεις αυτή τη συμπεριφορά. Μήπως ήρθε η ώρα να σκεφτούμε πως τα παιδιά αξίζουν τον ίδιο σεβασμό, που κι εμείς δικαιούμαστε;

Τα τελευταία χρόνια προσπαθώ να εξηγήσω στα παιδιά πως δεν υπάρχουν καλά και κακά παιδιά. Κι αυτό είναι κάτι που το συζητάμε όλο τον χρόνο, με αφορμή διαφορετικά περιστατικά που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να αποδεχθούν αυτόν που είναι δίπλα τους, όσο διαφορετικός ή “δύσκολος” κι αν τους φαίνεται καμιά φορά. Κι αν τα παιδιά καταφέρνουν την αποδοχή, είναι δυνατόν ο Άγιος Βασίλης, αυτή η παραμυθένια και μαγική φιγούρα, να τα κατακρίνει και να τα τιμωρήσει για την διαφορετικότητά τους; Όχι φυσικά!

Δεν μένουμε λοιπόν σιωπηλοί στην ερώτηση “Ήσουν καλό παιδί για να σου φέρει δώρο ο Άγιος Βασίλης;”. Όση αμηχανία κι αν μας προκαλεί, απαντάμε ευγενικά (παρά την αρχική μου διάθεση, ομολογώ) και ενισχύουμε έτσι αυτά που θέλουμε να πιστεύουν και να υπερασπίζονται τα παιδιά μας στην καθημερινότητά τους.

“Όλα τα παιδιά είναι καλά“, “Δεν πιστεύουμε εμείς σε αυτό“, “Άκου τώρα ερώτηση! Ο Άγιος Βασίλης δεν ασχολείται με τέτοια πράγματα.” κ.α. τέτοια, θα σας βγάλουν γρήγορα από την δύσκολη θέση, χωρίς να χρειάζεται να εξηγήσετε στον κάθε ένα πόσο άσχημο ήταν αυτό που μόλις ρώτησε. Την ίδια ώρα δείχνετε στο παιδί σας πως το υποστηρίζετε, το αποδέχεστε, πως όλοι οι άνθρωποι έχουν τις καλές και τις κακές στιγμές τους.

Φέτος κρατώ την απάντηση που δίνουν τα παιδιά μου:

“Ο Άγιος Βασίλης αγαπάει όλα τα παιδιά και δεν τον νοιάζει αν καμιά φορά κάνουν λάθη.”

Καλή χρονιά να έχουμε!