Παιδιά στην εφηβεία κι εξετάσεις. Ένας οδηγός επιβίωσης, καθώς μετράμε αντίστροφα για την εξεταστική περίοδο.

Σε κάποια σπίτια το άγχος έχει ήδη χτυπήσει κόκκινο. Είτε έχετε παιδιά στο γυμνάσιο και στο λύκειο, είτε ετοιμάζονται για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, το επόμενο διάστημα θα είναι σίγουρα μια ιδιαίτερα φορτισμένη περίοδος. Ψυχραιμία, κατανόηση, υποστήριξη, αποδοχή, αγάπη. Με αυτά, αλλά και με κάποιες πρακτικές συμβουλές μπορούμε να σταθούμε δίπλα στα παιδιά μας με τρόπο ουσιαστικό και πραγματικά βοηθητικό.

Συναισθηματική υποστήριξη

Η συναισθηματική υποστήριξη των παιδιών και των εφήβων θεωρώ πως είναι το Α και το Ω στον γονεϊκό ρόλο. Ένα παιδί στην εφηβεία μπορεί να φαίνεται απόμακρο κι αδιάφορο, είναι όμως master στο να αμφισβητεί και να απαξιώνει τον εαυτό του. Είναι σημαντικό λοιπόν να καταλάβουμε ότι πολλές από τις συμπεριφορές που θα δούμε αυτή την περίοδο (και γενικότερα στην εφηβεία) είναι καμιά φορά κι ένας μηχανισμός άμυνας, είναι οι ορμόνες που κυριεύουν το σώμα και το μυαλό τους. Δείξτε κατανόηση, τονίστε ότι είστε εκεί κι ακούστε τα παιδιά όταν αυτά θέλουν να μιλήσουν, όχι μόνο όταν θέλετε να μιλήσετε εσείς.

Μη συγκρίνεις το παιδί σου με κανένα άλλο παιδί. Κάθε παιδί είναι μοναδικό, έχει τα προσωπικά του χαρακτηριστικά, μαθαίνει με τον δικό του τρόπο και ρυθμό. Το παιδί μας θα το αγαπάμε, ακόμη κι αν δεν τα καταφέρει, έτσι δεν είναι; Εμπιστευθείτε το και θυμίστε του ότι η αξία του δεν κρίνεται από τους βαθμούς. Να είστε περήφανοι για την προσπάθειά του. Το βλέμμα της απογοήτευσης του γονιού είναι χειρότερο από έναν κακό βαθμό.

Οργάνωση και διαχείριση του χρόνου

Εσείς ξέρετε το παιδί σας καλύτερα από κάθε οδηγό επιβίωσης. Γνωρίζετε λοιπόν αν θα χρειαστεί βοήθεια στη διαχείριση του χρόνου. Μπορείτε, εφόσον θέλει και το παιδί,  να οργανώσετε μαζί ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρόνο για το διάβασμα, με αρκετά διαλείμματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να καθαρίζει το μυαλό του παιδιού και να οργανώνει καλύτερα τη σκέψη του. Φροντίστε όλοι οι στόχοι σας να είναι ρεαλιστικοί.

Ως γονείς πρέπει να διατηρήσετε ένα περιβάλλον ήρεμο, όπου το παιδί θα τρώει και θα κοιμάται καλά, χωρίς όμως να γίνεστε πιεστικοί και κουραστικοί. Διάλειμμα σημαίνει «δεν ασχολούμαι με αυτό από το οποίο χρειάζομαι ένα διάλειμμα», οπότε ερωτήσεις όπως πώς πάει το διάβασμα, τι σκέφτεσαι, πόσο προχώρησες στην ύλη κτλ μπορούν να περιμένουν για κάποια άλλη ώρα.

Είναι πολύ βασικό να οργανώσετε τον χρόνο των παιδιών στην οθόνη αυτή την περίοδο. Μη του την στερήσετε, αλλά τονίστε ότι προέχει το διάβασμα και φροντίστε να μην υπάρχουν οθόνες τουλάχιστον 1 ώρα πριν τον βραδινό ύπνο. Αν μπορείτε και παραπάνω, σίγουρα θα βοηθήσει, απλά πρέπει να κάνουμε και κάποιες υποχωρήσεις.

Άγχος και Burnout

Αναγνωρίστε τα σημάδια του άγχους, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται αρκετές μέρες πριν τις εξετάσεις. Ίσως τα παιδιά χρειάζονται και κάποια βοήθεια από έναν σύμβουλο ή ψυχολόγο. Ακόμη κι ένα χαλαρό απόγευμα με φίλους, χωρίς σχόλια για το διάβασμα, μπορεί να τα ανακουφίσει. Πολλά παιδιά βοηθιούνται με την τέχνη (ζωγραφική) ή με το γράψιμο (ημερολόγιο/journaling). Στον πανικό (μη σας κάνει εντύπωση, γιατί οι κρίσεις πανικού συμβαίνουν και στα παιδιά), βασικές τεχνικές αναπνοών και βαθιές ανάσες προσφέρουν ανακούφιση.

Τι να περιμένουμε

• Αδιαφορία, ειδικά όταν υπάρχει φόβος για την αποτυχία.
• Άγχος.
• Πονοκέφαλο και στομαχόπονο.
• Προβλήματα ύπνου.
• Εκνευρισμό.
• Υπερβολικά συναισθήματα κι έντονες αντιδράσεις, όπως κλάμα.

Ειδικά για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις

Μη ακυρώνεις τα συναισθήματα του παιδιού. Για αυτά μπορεί να φαίνεται ότι η αποτυχία είναι το τέλος του κόσμου. Προσπάθησε να δείξεις κατανόηση, να είσαι εκεί χωρίς να πιέζεις. Ρώτα απλά, τι μπορώ να κάνω για σένα; Διατήρησε ένα καλό και ήρεμο περιβάλλον στο σπίτι και ζήτα βοήθεια αν χρειάζεται. Σκέψου ότι η αποτυχία στις Πανελλήνιες δεν είναι το τέλος της ζωής του παιδιού. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα ανθρώπων που έχουν πετύχει στη ζωή τους και ΄μπορούν να το επιβεβαιώσουν. Το σημαντικότερο είναι να κάνουν τα παιδιά αυτό που θα τα κάνει ευτυχισμένους ενήλικες.

Μια υπενθύμιση και ο ρόλος του γονέα

Ένα απόγευμα μαζί σας, μακριά από καθετί που αφορά το διάβασμα και τις εξετάσεις, θα είναι πολύ χαλαρωτικό για το παιδί. Το χαμόγελό μας και η αγκαλιά μας είναι η μεγαλύτερη ασφάλεια, ακόμη κι αν φαίνεται να την αρνούνται (ιδανική στιγμή αγκαλιάς είναι πριν τον ύπνο, όταν είναι μόνα τους και πέφτουν όλες οι άμυνες).

Μη ξεχνάτε πως το σταθερό σημείο, αυτό στο οποίο μπορούν πάντα να επιστρέφουν με ασφάλεια, είμαστε εμείς. Άκου πριν συμβουλέψεις, χωρίς να πιέζεις για κουβέντα. Οι λέξεις και οι χαρακτηρισμοί πληγώνουν και πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε σε πόσο μεγάλο βαθμό. Δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειοι, αλίμονο, χρειάζεται όμως να είμαστε εκεί και να τα αγαπάμε χωρίς όρους.

Πρέπει να διαχειριστούμε και να «μαζέψουμε» τις δικές μας προσδοκίες. Το παιδί δίνει εξετάσεις κι αυτό πρέπει να νιώθει καλά με τον εαυτό του και την προσπάθειά του. Η αποτυχία δεν είναι το τέλος, αλλά μια ευκαιρία για συζήτηση και αναδιοργάνωση.

Πολύ σημαντικό: θυμήσου την αντίστοιχη δική σου περίοδο και βάλε τον εαυτό σου στη θέση του παιδιού.

Το άρθρο απευθύνεται σε γονείς και κηδεμόνες που αναζητούν τρόπους για να υποστηρίξουν τα παιδιά τους με ενσυναίσθηση κατά την περίοδο των εξετάσεων. Βασίζεται στην προσωπική μου εμπειρία ως γονέα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τους ειδικούς που πρέπει να αναζητήσουμε, αν το παιδί μας βιώνει έντονο στρες αυτή την περίοδο. Μπορείς να μοιραστείς τον οδηγό και με άλλους γονείς, αναφέροντας πάντα την πηγή. Ελπίζω να σε βοήθησα!

Περισσότερα άρθρα για την εκπαίδευση και την εφηβεία.

Ακολούθησε το Κάθε μέρα γονείς στο Instagram