Διαβάσαμε το βιβλίο “2194 ημέρες πολέμου: 1 Σεπτεμβρίου 1939-2 Σεπτεμβρίου 1945” της Μαρίζας Ντεκάστρο, από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Έξι χρόνια μετά το 2651 ημέρες δικτατορίας, η Μαρίζα Ντεκάστρο μας προσφέρει ένα ακόμη μοναδικό βιβλίο ιστορικών γνώσεων, πάνω στο ίδιο πετυχημένο μοτίβο. Το νέο της βιβλίο 2194 ημέρες πολέμου: 1 Σεπτεμβρίου 1939-2 Σεπτεμβρίου 1945 αφηγείται την ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι ένα βιβλίο που έλειπε.

Πρόκειται για ένα πολύ καλά και σφιχτά δομημένο ιστορικό χρονολόγιο, που συνταιριάζει τα σημαντικότερα γεγονότα της εξαετίας 1940-1945 με επιλεγμένες μικρές ή εκτενέστερες προφορικές μαρτυρίες και αποσπάσματα λογοτεχνικών κειμένων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, αλλά και με εικόνες που “πατάνε” πάνω σε φωτογραφίες από τον Τύπο της εποχής.

Μάλιστα, η εικαστική επεξεργασία των επιλεγμένων και γνωστών φωτογραφιών από τον Αχιλλέα Ραζή έχει γίνει με τρόπο που να παραπέμπει στις πρωτότυπες φωτογραφίες.

Ο συνδυασμός των επιμέρους στοιχείων, σοφά διαλεγμένων, η λιτή και περιεκτική γραφή της Ντεκάστρο και η δομή του βιβλίου κάνουν την ανάγνωση ευχάριστη και την ροή των πληροφοριών απολαυστική.

Το βιβλίο δομείται σε έξι κεφάλαια, ένα για κάθε χρονιά, που μοιράζεται ωστόσο σε δύο μέρη, ένα για την Ελλάδα και ένα για τον υπόλοιπο κόσμο. Προηγείται το Προοίμιο, χωρισμένο σε τρία μέρη: Ταξίδι στην άκρη της νύχτας – Α’ παγκόσμιος Πόλεμος 1914-1918, Μεσοπόλεμος: 1918-1939 – Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης  και Γερμανία 1933-1939: προετοιμασίες για νέο πόλεμο.

Συνοψίζονται εκεί τα πιο σημαντικά γεγονότα από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στοιχείο απαραίτητο για την κατανόηση των επερχόμενων.

Η Ντεκάστρο ξεκινά από την αρχή με αναφορές στην λογοτεχνία, επιμένοντας σταθερά στη δύναμη της πολιτισμικής παραγωγής για την προσέγγιση και κατανόηση του παρελθόντος. Το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, για παράδειγμα,είναι μια αναφορά στο συγκλονιστικό αντιηρωικό και αντιπολεμικό μυθιστόρημα του Σελίν που, γραμμένο το 1932, αφηγείται με τρόπο αντισυμβατικό για την εποχή του την φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ασφαλώς, το κύριο μέρος των γεγονότων που παρουσιάζονται στο βιβλίο έχουν σχέση με την πορεία των πολεμικών συγκρούσεων, αλλά και με τον αντισημιτισμό των Ναζί και το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, καθώς και με τις πράξεις αντίστασης στην κατοχική Ελλάδα.

Το κατέβασμα από τον Μανώλη Γλέζο και τον Λάκη Σάντα της σημαίας με τον αγκυλωτό σταυρό από την Ακρόπολη, η ίδρυση του ΕΑΜ, του ΕΔΕΣ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, οι σαλταδόροι και η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου είναι μερικά από τα σχετικά θέματα για τα οποία μπορεί να διαβάσει κανείς στο βιβλίο.   

Από τα επιμέρους κεφάλαια και υποκεφάλαια δεν λείπουν, ωστόσο, πλάι στα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα, και εκείνα που αφορούν την κοινωνική και πολιτιστική επικαιρότητα, δίνοντας μια κατά το δυνατόν σφαιρική εικόνα μιας παλλόμενης κοινωνίας. Γιατί μέσα στη φρίκη του πολέμου οι άνθρωποι συνεχίζουν να ζουν, να αναπνέουν και να δημιουργούν, όχι ανεπηρέαστοι από όσα συμβαίνουν, αλλά ακόμη ενεργοί.   

Έτσι, στο βιβλίο βρίσκουν τη θέση τους η απόκρυψη των αρχαιολογικών θησαυρών των ελληνικών μουσείων τις παραμονές του πολέμου, ο τολμηρός Μεγάλος Δικτάτωρ του Τσάρλι Τσάπλιν, η περίφημη Καζαμπλάνκα με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και την Ίνγκριτ Μπέργκμαν, η πρώτη κατοχική ταινία της Φίνος Φιλμς το 1942 Η Φωνή της καρδιάς, αλλά και η τυχαία εύρεση το 1944, από έναν αγρότη στα Μεσόγεια της Αττικής, του αρχαϊκού κούρου με το όνομα Αριστόδικος.

Το βιβλίο κλείνει με έναν σύντομο μα τρομαχτικό απολογισμό του πολέμου σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές καταστροφές. Η υπόμνηση του εμφυλίου που θα ακολουθούσε στην Ελλάδα, μαζί με τις αναφορές στην ρίψη των ατομικών βομβών τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, θυμίζουν πως η φρίκη δεν τελείωσε ούτε για όλους ούτε οριστικά.

Είναι φανερό πως για την δημιουργία του βιβλίου προηγήθηκε συστηματική έρευνα, ιστορικός έλεγχος, προσεκτική ανθολόγηση μαρτυριών και λογοτεχνικών κειμένων μεγάλου εύρους, σχολαστική επιλογή φωτογραφικού υλικού που μεταπλάστηκε δημιουργικά σε εξαιρετική εικονογράφηση. Τα στοιχεία αυτά δεν μας ξαφνιάζουν για την Μαρίζα Ντεκάστρο που μας έχει συνηθίσει σε απαιτητικές δουλειές που καταλήγουν σε εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Το 2194 ημέρες πολέμου: 1 Σεπτεμβρίου 1939-2 Σεπτεμβρίου είναι ένα ιστορικό βιβλίο για παιδιά από 10 ετών και πάνω που έλειπε. Τώρα δεν πρέπει να λείπει από την νεανική βιβλιοθήκη σας!

Περισσότερες προτάσεις βιβλίων στο Κάθε μέρα γονείς

Αγοράστε το βιβλίο από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο