Η παράσταση “Μπες στα παπούτσια μου“, από την θεατρική ομάδα Ονειρόδραμα, συνεχίζεται φέτος για τρίτη χρονιά στο θέατρο Σταθμός.
Πρόκειται για μια παράσταση βιωματική, μια θεατρική εμπειρία που αγκαλιάζει την διαφορετικότητα. Εμείς μιλήσαμε με τα μέλη της ομάδας Ονειρόδραμα, Χριστίνα Μουδάτσου, Γιώργο Μενεδιάτη και Βασίλη Παπαλαζάρου, για όσα σκέφτονται και για όσα έχουν ζήσει μετά από 3 χρόνια επικοινωνίας και σύνδεσης με παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς.
Τρίτη χρονιά που η παράσταση «Μπες στα παπούτσια μου» παρουσιάζεται στο θέατρο. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτήν και πώς είναι δομημένη.
Χριστίνα Μουδάτσου: Η παράσταση -εργαστήριο “Μπες στα παπούτσια μου” συνεχίζεται για τρίτη χρονιά στο θέατρο Σταθμός .Μια καλλιτεχνική -εκπαιδευτική δράση που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και εμπνέει για περισσότερη ενσυναίσθηση.
Η παράσταση -εργαστήριο έχει τρεις ενότητες. Στην Α’ Ενότητα τα παιδιά παρακολουθούν την παράσταση συμμετέχοντας λεκτικά. Στην Β’ Ενότητα, οι ηθοποιοί μαζί με τα παιδιά φτιάχνουν “Τα Δέντρα των Συναισθημάτων” και μέσα από βιωματικές ασκήσεις αποκτούν περισσότερη γνώση, κατανόηση, σεβασμό. Τέλος, στην Γ’ Ενότητα, τα παιδιά αυτοσχεδιάζουν, προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης του εκφοβισμού κι όλα αυτά μέσα από τη χαρά του παιχνιδιού.
Τι σημαίνει βιωματική παράσταση και ποια είναι η διαδικασία «γέννησης» μιας τέτοιας θεατρικής δουλειάς;
Χ.Μ.: Στη βιωματική παράσταση “Μπες στα παπούτσια μου” το παιδί δεν παρακολουθεί απλά ως θεατής αλλά γίνεται ενεργό μέλος της παράστασης αυτής. “Παίζει” ρόλους, αυτοσχεδιάζει, βιώνει συναισθήματα και καταστάσεις. Μέσα από τη διάδραση αποκτά περισσότερη γνώση, αντίληψη, ενσυναίσθηση. Και όλα αυτά καταγράφονται μέσα του με πράξεις και γεγονότα.
Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά υπέροχο! Ομολογώ πως για εμάς ήταν μια πολύ ωραία έκπληξη και μια μοναδική θεατρική εμπειρία. Πώς την βιώνετε εσείς ως ηθοποιοί, αλλά και δημιουργοί μιας τέτοιας δουλειάς;
Χ.Μ.: Ευχαριστούμε πολύ. Είναι μεγάλη η χαρά μας αλλά και η ευθύνη μας βλέποντας την ανταπόκριση που έχει η δουλειά μας. Έχουμε καταλάβει ότι για να περάσεις ένα μήνυμα ζωής στα παιδιά χρειάζεται ειλικρίνεια, αμεσότητα, γνώση, χαρά και αγάπη. Χρειάζεται να κάνεις δουλειά και με τον εαυτό σου προκειμένου να επικοινωνήσεις βαθιά θέματα που αγγίζουν τη ψυχή και το μυαλό του παιδιού. Πιστεύω ότι η παράσταση αυτή εκπληρώνει σε μεγάλο βαθμό το σκοπό της. Το βλέπουμε στα μάτια των παιδιών, στα χαμόγελα των γονιών, στην ικανοποίηση των εκπαιδευτικών.
Στις 6 Μαρτίου ήταν η Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Μπορεί το θέατρο να βοηθήσει ουσιαστικά προς τη μείωση τέτοιων περιστατικών στο σχολικό περιβάλλον;
Χ.Μ.: Αυτή η παράσταση – εργαστήριο μπορεί να γίνει ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών που θα θελήσουν να δουλέψουν με τα παιδιά πάνω στα συγκεκριμένα θέματα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που η δράση αυτή εφαρμόστηκε ευρέως στα εργαστήρια δεξιοτήτων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η συνεργασία η δική μας, των εκπαιδευτικών αλλά και των γονιών μπορεί να φέρει ένα αποτέλεσμα πάντα όμως με συνεχή δουλειά και συνειδητή προσπάθεια.

Επισκέπτεστε και σχολεία με την παράσταση «Μπες στα παπούτσια μου». Πώς αλληλεπιδρούν τα παιδιά στον χώρο του σχολείου σε σχέση με όσα πραγματεύεται το κείμενο;
Γιώργος Μενεδιάτης: Με το Ονειρόδραμα είχαμε ως στόχο από την αρχή, από τις πρώτες παραστάσεις μας, να επισκεπτόμαστε το χώρο του σχολείου, για πολλούς λόγους. Η αλήθεια είναι ότι δεν ήταν τόσο κατανοητοί από συναδέλφους μας ή κάποιους εκπαιδευτικούς, θεωρώντας τις παραστάσεις που παρουσιάζονται στο χώρο του σχολείου “κατώτερες”, όμως η διαφορά στη συμπεριφορά του παιδιού-θεατή στον οικείο του χώρο (το Σχολείο) σε σχέση με το θέατρο είναι τεράστια. Ένα παράδειγμα: έχουμε δει πολλά παιδιά μετά τις παραστάσεις να εκφράζουν την θέληση τους να δημιουργήσουν θεατρικές ομάδες ή παραστάσεις κι αυτό οφείλεται στο γεγονός πως όταν παρακολουθούν μια παράσταση στο σχολείο είναι κάτι οικείο σε σχέση με το θέατρο όπου εκεί θα δουν φώτα, αυλαία, μεγάλα σκηνικά.
Ωστόσο η συγκεκριμένη παράσταση “Μπες στα παπούτσια μου!” έχει άλλη δυναμική στο χώρο του σχολείου, στο χώρο που το παιδί βιώνει είτε ως θύμα είτε ως θύτης ή ως παρατηρητής, καταστάσεις που πλησιάζουν πολλές φορές συμπεριφορές ενδοσχολικής βίας. Παρακολουθώντας λοιπόν την παράσταση και συμμετέχοντας μετά στο εργαστήρι, όπου θα κληθούν να πάρουν θέση για να αντιμετωπίσουν “παραβατικές” συμπεριφορές, βλέπουμε καθαρά τους ρόλους που τα παιδιά έχουν αρχίσει να “παίζουν” στην κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Στα βλέμματα που ανταλλάσσουν μεταξύ τους, στο πως αρχίζουν να εκφράζονται με περισσότερη αυτοπεποίθηση παιδιά που ίσως είναι στο περιθώριο και “έξω” από τις “cool” παρέες. Επίσης βλέπουμε παιδιά τα οποία έχουν έντονη την αντίδραση σε οτιδήποτε φαίνεται να είναι η πλειοψηφία απαντώντας, σχεδόν αυθόρμητα, πάντα οτιδήποτε είναι “αντίθετο” από το “κοινά αποδεκτό”. Τα βλέπουμε λοιπόν καθώς συμμετέχουν στο εργαστήρι πως αρχίζουν να αλλάζουν τρόπο σκέψης, λες και ξαφνικά ανακαλύπτουν κι άλλο “δρόμο” για να συνδεθούν με την ομάδα. Αυτά όλα λοιπόν είναι πολύ εύκολο να τα καταλάβουμε κι εμείς και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι πολλές φορές αναγνωρίζουν στοιχεία του χαρακτήρα του παιδιού μέσα από τις αντιδράσεις και τον τρόπο που συμμετέχει.
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να την αξιοποιήσουν στο πλαίσιο των μαθημάτων τους στο σχολείο;
Γ.Μ.: Ένας εκπαιδευτικός που ενδιαφέρεται για την ομαλή ανάπτυξη των μαθητών του έχει την ευκαιρία να συνεχίσει και στο μάθημα του και να εξελίξει πολλές από τις δράσεις του εργαστηρίου. Από πολύ απλές δράσεις για τα συναισθήματα και την κατανόηση στην διαφορά του αισθάνομαι και πράττω, δηλαδή ότι τα συναισθήματα είναι όλα φυσιολογικά όμως η συμπεριφορά μας κάποιες φορές λάθος, μέχρι και να δημιουργήσει ομάδες “αντιμετώπισης” σχολικού εκφοβισμού μέσα από κάποια “πρωτόκολλα” συμπεριφοράς που τα ίδια τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν ώστε μόνοι τους να μπορούν να ρυθμίσουν τέτοιες συμπεριφορές. Γιατί μην ξεχνάμε πως οι ρόλοι είναι τρεις: ο θύτης, το θύμα και ο παρατηρητής. Άρα ολόκληρη η τάξη έχει μερίδιο ευθύνης σε “λάθος” συμπεριφορές.

Οι γονείς είναι πολλές φορές αυτοί που νιώθουν αμήχανοι απέναντι στα δύσκολα θέματα και τις έντονες καταστάσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουν με τα παιδιά τους. Ποιες είναι οι εντυπώσεις τους και οι αντιδράσεις τους από την παράσταση;
Γ.Μ.: Γενικά διακρίνουμε πως πλέον οι γονείς διακατέχονται από μεγάλο στρες σχετικά με το πόσο ικανοί είναι να ανταπεξέλθουν στον ρόλο τους, πως μπορούν να προστατεύσουν το παιδί τους, πόσο μπορούν να εμπιστευτούν τους εκπαιδευτικούς και το σχολικό περιβάλλον. Από την άλλη οι εκπαιδευτικοί συνεχώς αναφέρουν πως στο οικογενειακό περιβάλλον δεν υπάρχει η αντίστοιχη κουλτούρα “σεβασμού”, κατανόησης και πως τα παιδιά παίρνουν διπλά μηνύματα, άλλα στο σχολείο και άλλα στο σπίτι. Είναι μια μεγάλη αλήθεια αυτή και δημιουργεί σύγχυση στα παιδιά.
Καθημερινά ακούμε παιδιά τα οποία αναφέρουν “Ναι αλλά εμένα ο μπαμπάς μου είπε αν κάποιος με ενοχλήσει να τον χτυπήσω”. Φανταστείτε τώρα πώς μπορεί να νιώσει ένας γονιός που θα είναι με το παιδί του στο θέατρο και θα το ακούσει να εκφράζει εντελώς φυσιολογικά μια κακοποιητική συμπεριφορά. Έχει τύχει πολλές φορές κι έρχονται σε πολύ δύσκολη θέση. Όμως εμάς ο ρόλος μας δεν είναι να στοχοποιήσουμε ούτε τα παιδιά, ούτε τους γονείς, ούτε τους εκπαιδευτικούς. Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε αυτές τις εκφράσεις είναι ειλικρινής, με μεγάλο σεβασμό και με απλές απορίες, όπως για παράδειγμα “Θα χτυπήσεις τον άλλο γιατί θα νιώσεις θυμό ε; Είναι φυσιολογικό να θυμώσεις όταν κάποιος σε ενοχλεί, πιστεύεις όμως πως επιτρέπεται να χτυπάς όποιον σε θυμώνει; Τι άλλο μπορείς να κάνεις για να δείξεις πως σε θύμωσε;” Έτσι το παιδί αρχίζει να σκέφτεται με διαφορετικό τρόπο και τις περισσότερες φορές οι γονείς συγκινούνται, νιώθουν ανακούφιση, καταλαβαίνουν και εκείνοι πως το ίδιο θα ήθελαν να είχαν πει αλλά δεν έχουν την εμπειρία ή την βοήθεια από κάποιον να τους καθοδηγήσει. Νομίζω πως αυτό που χρειάζεται να κάνουμε όλοι είναι να ακούμε περισσότερο τα παιδιά απ’ το να προσπαθούμε να τους “διδάξουμε”. Να τα ακούσουμε ουσιαστικά, χωρίς να αγχωνόμαστε πως πρέπει να δώσουμε την σωστή απάντηση.
Τελικά γίνεται να διδαχθεί η ενσυναίσθηση; Μπορεί το θέατρο να μας βοηθήσει να μεγαλώσουμε καλύτερους ανθρώπους;
Βασίλης Παπαλαζάρου: Νομίζω πως το παιδί στην πολύ μικρή ηλικία πριν το δημοτικό και τις διάφορες καταβολές από ένστικτο και έντονη ανάπτυξη του συναισθηματικού του κόσμου διακατέχεται εξ ορισμού από ενσυναίσθηση. Στη συνέχεια καλούμαστε να του δίνουμε ερεθίσματα ώστε να αντιλαμβάνεται την έννοια της ενσυναίσθησης και να την βιώνει. Σήμερα με όλον αυτόν τον βομβαρδισμό πληροφοριών το παιδί μπερδεύεται. Η εξοικείωση του παιδιού με την βία σήμερα είναι ανησυχητική. Το θέατρο και στο παιδί και στον ενήλικα δεν διδάσκει, παραθέτει προβληματισμούς ώστε να δούμε πιο καθαρά συμπεριφορές και έννοιες. Να πάρουμε θέση σε αυτό που βλέπουμε μπροστά μας και όχι να το παρακολουθούμε παθητικά. Η τέχνη και το θέατρο σίγουρα βοηθούν στην αυτό βελτίωση μας.
Η παράσταση απευθύνεται σε παιδιά 5-10 ετών.
Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες και κλείστε τα εισιτήριά σας.
NO COMMENT