H παιδική παχυσαρκία σε παγκόσμιο επίπεδο έχει αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της δημόσιας υγείας του 21^ου αιώνα. 

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, χαρακτηρίζεται από μεγάλη αύξηση, και μάλιστα κατέχει μια από τις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη, μαζί με χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία.

Τι είναι η παιδική παχυσαρκία;

Η παχυσαρκία ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η «μη φυσιολογική ή υπερβολική συσσώρευση λίπους που παρουσιάζει κίνδυνο για την υγεία».

Ουσιαστικά αυτό σημαίνει πως αν ένας άνθρωπος έχει βάρος πάνω από κάποια επιτρεπτά όρια, μπορεί θεωρηθεί παχύσαρκος. Η παχυσαρκία στους ενήλικους υπολογίζεται με βάση τον Δείκτη μάζας σώματος (BMI) (σωματικό βάρος / ύψος²). Παρακάτω θα βρεις τους τύπου που ισχύουν για τους ενήλικες:

• Ελλιποβαρή <18,5
• Φυσιολογικού βάρους 18,5 – 24,
• Υπέρβαρο 25 – 29,9
• Παχύσαρκο
• Ελαφρά 30,3 – 34,5
• Μέτρια 35 – 39,5
• Σοβαρά >40

Σε αντίθεση όμως με τους ενήλικες, ο δείκτης μάζας σώματος των παιδιών δε μπορεί να υπολογιστεί το ίδιο εύκολα, καθώς θα πρέπει να συνυπολογισθούν ειδικές καμπύλες ανάπτυξης ανάλογα με την ηλικία, όπως επίσης και διεθνείς πίνακες που αναγράφουν τα αποδεκτά όρια για παιδιά και έφηβους από 2 έως 18 ετών.

Ποια είναι τα αίτια στην παιδική παχυσαρκία;

Τα αίτια που προκαλούν την παιδική παχυσαρκία σε ποσοστό μεγαλύτερο του 95% είναι αποτέλεσμα του  υπερσιτισμού και της μειωμένης κινητικότητας. Βέβαια υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στο αυξημένο βάρος ενός παιδιού:

• Γενετική προδιάθεση – Κληρονομικότητα:Αν και δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως η επίδραση των κληρονομικών παραγόντων σε σχέση με την παιδική παχυσαρκία, οι έρευνες δείχνουν πως υπάρχει αυξημένη πιθανότητα, κάποιο παιδί μικρής ηλικίας να παρουσιάσει πρόβλημα με το βάρος του αν κάποιος από τους δυο γονείς του είναι παχύσαρκος.
• Διατροφή:Η διατροφή αποτελεί την σημαντικότερη αιτία της παιδικής παχυσαρκίας. Η μεγάλη ποσότητα φαγητού μέσα στην ημέρα, και η επιλογή κακών ποιοτικά τροφών, με πολύ ζάχαρη και πολλά λιπαρά, επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό το βάρος και κατά συνέπεια την υγεία τους.
• Μειωμένη κινητικότητα:Ο σύγχρονος τρόπος ζωής των παιδιών, με το απαιτητικό καθημερινό πρόγραμμα, και με την εισαγωγή της τεχνολογίας στις ζωές τους, έχει αναπόφευκτα οδηγήσει στη μείωση του αθλητισμού. Αυτή η αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό, αλλά τον αριθμό των ημερήσιων θερμίδων που πρέπει να καταναλώνουν,
• Ορμονική διαταραχή:Aν και είναι πιο σπάνιο σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους παράγοντες, υπάρχει η πιθανότητα, το αυξημένο σωματικό βάρος, να οφείλεται σε ανεπάρκεια κάποιας ορμόνης, όπως της λεπτίνης. Τέτοιες διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν στη δυσκολία της διαχείρισης των κιλών.
• Ψυχολογικά προβλήματα:To άγχος και η στεναχώρια, ειδικά όσο τα παιδιά πλησιάζουν προς την εφηβεία, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις διατροφικές επιλογές ενός ανθρώπου. Οι έλλειψη ύπνου, η χαμηλή αυτοπεποίθηση και άλλοι συμπεριφορικοί κανόνες, μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένη κατανάλωση φαγητού και μείωση του μεταβολικού ρυθμού.
• Κοινωνικό περιβάλλον:Το κοινωνικό περιβάλλον και οι εικόνες που αποκτά ένα παιδί από αυτό, διαμορφώνουν τα πρότυπα και την αντίληψη των διατροφικών μοτίβων που θα έχει μεγαλώνοντας.

Τι σημαίνει η παιδική παχυσαρκία για την υγεία του παιδιού μου;

Αν ένα παιδί αντιμετωπίζει παιδική παχυσαρκία και το σωματικό του βάρος είναι πάνω από τα επιτρεπτά όρια, είναι πιθανό να οδηγηθεί σε μια σειρά από προβλήματα τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο.

Η αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, και τα μυοσκελετικά προβλήματα αποτελούν μερικές από τις κυριότερες συνέπειες της παιδικής παχυσαρκίας. Επίσης είναι εξαιρετικά πιθανό να δημιουργηθούν προβλήματα και με την επιδερμίδα του, όπως η εμφάνιση ραγάδων και χαλαρού δέρματος.

 Σε αυτό το σημείο δε πρέπει να παραλειφθούν και οι ψυχολογικές προεκτάσεις της παχυσαρκίας, ειδικά στα χρόνια της εφηβείας.

Πως αντιμετωπίζεται η παιδική παχυσαρκία;

Αν μετά την επίσκεψη στον παιδίατρο, και την αξιολόγηση του σωματικού βάρους του παιδιού σας, βρεθούν κάποια παραπάνω κιλά, τότε θα πρέπει σε συνεννόηση με τον γιατρό να προβείτε σε κάποιες αλλαγές.

Το υπερβολικό βάρος μπορεί να οδηγήσει τους νέους ανθρώπους σε μειωμένη αυτοεκτίμηση, καθώς σε μια τόσο ευαίσθητη ηλικία, η εικόνα τους σώματος τους μπορεί να διαταράξει τις ισορροπίες των κοινωνικών τους σχέσεων.

Φυσικά δεν ταιριάζουν όλες οι λύσεις σε όλα τα προβλήματα και δεν έχουν όλες το ίδιο επίπεδο δυσκολίας. Αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αίτιο της κατάστασης. Όταν λοιπόν αποφασίσετε να ρυθμίσετε το βάρος του παιδιού σας, μπορείτε να προσέξετε τα εξής σημεία:

• Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και τις θερμιδικές του ανάγκες, δώστε μεγαλύτερη προσοχή στις μερίδες του φαγητού, είτε αυτό έχει να κάνει με την ποσότητα, είτε με την συχνότητα που τρώει.
• Προσπαθήστε να εντάξετε στην καθημερινότητα του, περισσότερες αθλητικές δραστηριότητες, και προσπαθήστε να αποφύγετε την καθιστική ζωή. Ακόμα και αν δεν συμμετέχει σε κάποιο αθλητικό σωματείο, μια βόλτα καθημερινά με γρήγορο περπάτημα μπορεί να κάνει διαφορά.
• Αποφύγετε τις τροφές με μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και με πολλά λιπαρά. Προσπαθήστε να μάθετε στο παιδί σας να εντάσσει και άλλα φαγητά μέσα στην ημέρα, όπως λαχανικά ή σαλάτες.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας, κοιμάται τις απαραίτητες ώρες ανάλογα την ηλικία του. Ο ποιοτικός ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξή του σώματος ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής.
• Δημιουργήστε ένα κοινωνικό περιβάλλον που θα ενθαρρύνει το παιδί σας, για τις αλλαγές που έκανε στην διατροφή του, και θα το παρακινεί να τρέφεται ποιοτικά.
• Αν το πρόβλημα του είναι ορμονικό ή σχετίζεται με κάποια γενετική κατάσταση, τότε ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού, που επισκεφτήκατε.

Πρόληψη

Ο Ιπποκράτης έλεγε «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν» , και πράγματι, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Ειδικά στην περίπτωση που γνωρίζετε πως στο οικογενειακό σας περιβάλλον έχετε παιδική παχυσαρκία, ή έχετε παρατηρήσει στο παιδί σας κάποια σημάδια αύξησης βάρους, είναι σίγουρα καλό, να προνοήσετε και να ξεκινήσετε να προσέχετε τις διατροφικές του συνήθειες. Όπως είναι λογικό, η αντιμετώπιση ενός προβλήματος στην αρχή του, είναι πολύ πιο εύκολή, και λιγότερο χρονοβόρα.

Στο Χρυσό Οδηγό, θα μπορέσετε να βρείτε παιδιάτρους και διατροφολόγους, για να σας καθοδηγήσουν στο θέμα της παιδικής παχυσαρκίας αλλά και σε σχέση με την παρακολούθηση, την πρόληψη και την επίλυση άλλων απίθανων προβλημάτων υγείας.

Πηγή: Χρυσός Οδηγός