Στην Καλαμάτα πηγαίνουμε συχνά. Κι όμως, δεν είχαμε, μέχρι πρόσφατα, επισκεφθεί το κάστρο της με τα παιδιά! Ένα κάστρο που έχει τη δική του ομορφιά και συνδέεται με ιδιαίτερες ιστορίες του τόπου.
Βρίσκεται σε χαμηλό βραχώδη λόφο, στη βορειοδυτική πλευρά της Καλαμάτας, επάνω από τον ποταμό Νέδοντα. Στο πιο ψηλό και απόκρημνο σημείο του λόφου, υψώνεται ένας πύργος -καταφύγιο. Γύρω του αναπτύσσεται ένας πρώτος οχυρωματικός περίβολος που περιβάλλει την κορυφή του λόφου, ενώ ένας δεύτερος, ευρύτερος περίβολος προστάτευε μια μεγαλύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με το μύθο, σε αυτόν το λόφο είχε χτίσει ο μυθολογικός ήρωας Φάρις την Ακρόπολη της αρχαίας πόλης Φαραί. Τον 6ο αιώνα μ.Χ. πάνω στα αρχαία ερείπια χτίστηκε ένας χριστιανικός ναός κι έπειτα οι Βυζαντινοί οχύρωσαν ξανά το μέρος.
Η σημερινή μορφή του κάστρου, πάντως, οφείλεται στη μεγάλη ανακατασκευή του από το φράγκο πρίγκιπα και ιδρυτή του πριγκιπάτου της Αχαΐας, Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουΐνο, στις αρχές του 13ου αιώνα.
Η Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ
Στο κάστρο, που έγινε η κατοικία των Βιλλεαρδουίνων και έδρα της Βαρωνίας της Καλαμάτας, γεννήθηκε και έζησε η πριγκίπισσα Ισαβέλλα Βιλλεαρδουίνη, εγγονή του ιδρυτή του πριγκιπάτου, το οποίο και κληρονόμησε από τον πατέρα της Γουλιέλμο Β’ Βιλλεαρδουίνο.
Η Ισαβέλλα Α’ της Αχαΐας ή Ιζαμπώ, όπως έγινε γνωστή, δεν είναι άλλη από την Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ του πολυδιαβασμένου ομώνυμου μυθιστορήματος του Άγγελου Τερζάκη. Και είναι πραγματικά γοητευτικό να αγναντεύεις από το κάστρο την υπέροχη θέα προς την Καλαμάτα και τη θάλασσα και να σκέφτεσαι πως κάπως έτσι αγνάντευε τις ιδιόκτητες εκτάσεις της κι η πριγκιπέσσα πριν από περίπου 750 χρόνια! Βέβαια, αυτή θα ήταν ανεβασμένη στις επάλξεις του κάστρου που σήμερα δε σώζονται κι από κει ίσως να παρακολουθούσε θλιμμένη και την πολιορκία του κάστρου της από τους Σλάβους χωρικούς που το κατέλαβαν το 1293…
Σήμερα, μετά τους πολυτάραχους αιώνες που μεσολάβησαν και κατά τους οποίους το κάστρο της Καλαμάτας άλλαξε πολλές φορές χέρια, λιγοστά κτίσματα στην κορφή του θυμίζουν το ένδοξο παρελθόν του. Εκεί που άλλοτε θα βρισκόταν το ανάκτορο των Βιλλεαρδουίνων, ο σημερινός επισκέπτης βρίσκει ένα αλσύλλιο που διαμορφώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν νομάρχης Μεσσηνίας ήταν ο λογοτέχνης Ζαχαρίας Παπαντωνίου.
Άλλωστε, ήδη από τον 18ο αιώνα το κάστρο είχε χάσει τη στρατηγική σημασία του, στις αρχές του 19ου αιώνα εγκαταλείφθηκε, ενώ το 1825 έπαθε μεγάλη καταστροφή από το στρατό του Ιμπραήμ Πασά.
Τα τείχη του, ωστόσο, σώζονται σε αρκετά σημεία σε καλή κατάσταση, όπως και η πύλη της ανατολικής πλευράς, την οποία ανακατασκεύασαν οι Ενετοί όταν κατέλαβαν την πόλη από το 1685 μέχρι το 1715. Πάνω από την πύλη αυτή, από την οποία εισέρχονται και σήμερα οι επισκέπτες του κάστρου, βρίσκεται εντοιχισμένο το ανάγλυφο του Λέοντα του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα της Βενετίας.
Περνώντας την πύλη, συναντάς το φυλάκιο, με τον ευγενικό υπάλληλο και τις πανταχού παρούσες γάτες, και λίγο μετά το υπαίθριο θεατράκι που χτίστηκε το 1950 και φιλοξενεί, όλο το καλοκαίρι, παραστάσεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Προχωρώντας ψηλότερα περνάς στο εσωτερικό περίβολο και αντικρίζεις το αλσύλλιο. Εκεί βρίσκεται και μια αναμνηστική πλάκα προς τιμήν του Καλλίμαχου Αντωνάκου, του αρχαιολόγου ο οποίος ήταν επικεφαλής του κλιμακίου του Υπουργείου Πολιτισμού που ανέλαβε τις επείγουσες εργασίες προστασίας και αναστήλωσης των μνημείων τις Καλαμάτας, ανάμεσά τους και του κάστρου, που έπαθαν σημαντικές ζημιές από τον καταστρεπτικό σεισμό που έπληξε την πόλη το 1986.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να πατήσετε εδώ κι εδώ.
Εσείς το έχετε επισκεφθεί; Θα χαρούμε να μοιραστείτε μαζί μας τις εντυπώσεις σας!
Μαρια
7 Μαΐου
Όχι δεν έχουμε επισκεφθεί ακόμα ούτε την Καλαμάτα ούτε και το κάστρο της, δυστυχώς… υπέροχη η ξενάγησή σου Μάγδα! Φιλιά
Μάγδα Ζήνδρου
11 Μαΐου
Αξίζει να την επισκεφθείτε! Είναι ωραία πόλη και γίνεται κάθε χρόνο και πιο όμορφη.
Zina
8 Μαΐου
Δυστυχως δεν εχω παει Καλαματα, αν και εχω βρεθει στα μερη. Με την πρώτη ευκαιρία όμως, σίγουρα 🙂
Μάγδα Ζήνδρου
11 Μαΐου
Επιβάλλεται πιστεύω. Ωραία πόλη, καλό φαγητό, εξαιρετικές εκδρομές και υπέροχες θάλασσες. Τι άλλο θέλουμε, σωστά;