Generation Next: Νέο εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού και εκπαιδευτικούς Α’ βάθμιας εκπαίδευσης

Τι σχέση έχουν ένα παιχνίδι κυνηγητού, ένα ασανσέρ και ένα κομμάτι πλαστελίνης με το STEM;  Και πώς μπορούν από πολύ νωρίς τα παιδιά, ακόμη και από το Δημοτικό, να μάθουν σε βάθος τις νέες τεχνολογίες, να τις αγαπήσουν και να τις χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους για ένα καλύτερο μέλλον για όλους;

Το Generation Next εμπλουτίζει την ψηφιακή του πλατφόρμα με νέο εκπαιδευτικό υλικό ειδικά σχεδιασμένο για το «Μεγάλο Δημοτικό» (Ε’ και ΣΤ’ Τάξη) και απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και σε όσους θέλουν να έρθουν σε επαφή με τις νέες τεχνολογίες.

Στόχος, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ώστε να μπορέσουν με τη σειρά τους να εκπαιδεύσουν αλλά και να ενδυναμώσουν τους μαθητές τους, αλλά και η εξοικείωση των ίδιων των μαθητών και του κοινού με την STEM εκπαίδευση, καθώς επίσης και η καλλιέργεια δεξιοτήτων του 21^ου αιώνα, όπως η συνεργασία, η δημιουργικότητα και η κριτική σκέψη.  

Νέα εκπαιδευτική ενότητα για το Μεγάλο Δημοτικό

Πλέον, μικροί και μεγάλοι μπορούν ν’ ανακαλύψουν τις δυνατότητες που προσφέρει η εκπαίδευση STEM, να πειραματιστούν με τον προγραμματισμό, να μάθουν τι είναι το Digital Storytelling και να δημιουργήσουν τις δικές τους ψηφιακές ιστορίες και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Αλλά το κυριότερο: οι εκπαιδευτικοί να πάρουν τα εργαλεία με τη βοήθεια των οποίων η γνώση θα γίνει πιο ελκυστική και οι μαθητές να καταλάβουν ότι τα μαθήματα μπορούν, πράγματι, να γίνουν συναρπαστικά!

Ξεκίνα τα μαθήματα! 

Η νέα εκπαιδευτική ενότητα της πλατφόρμας Generation Next, με ελεύθερη πρόσβαση σε όλους, χωρίζεται σε 4 ενότητες. Το μόνο που έχει να κάνει όποιος ενδιαφέρεται είναι ένα κλικ στο: www.vodafonegenerationnext.gr και να μπει στην ενότητα “Learn”. Τι μπορεί να μάθει;

• Εισαγωγή στην εκπαίδευση STEM: Σε αυτή την ενότητα γίνεται μια πρώτη γνωριμία με την παιδαγωγική μέθοδο STEM. Μέσω των προτεινόμενων δραστηριοτήτων μαθητές και μαθήτριες εκπαιδεύονται στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών. Μαθαίνουν να αξιοποιούν την τεχνολογία και τα ψηφιακά εργαλεία και μπαίνουν στη λογική της διαδικασίας που απαιτείται για την επίλυση διάφορων προβλημάτων, όπως για παράδειγμα με ποιον τρόπο θα προστατεύσουν έναν αστροναύτη που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη διαστημοσυσκευή του λίγο πριν τη συντριβή της.
• Visual Coding με Scratch: Εξοικείωση με την εκπαιδευτική πλατφόρμα Scratch, τη μεγαλύτερη και δωρεάν κοινότητα προγραμματισμού στον κόσμο για παιδιά. Μαθητές και εκπαιδευτικοί μαθαίνουν βασικές εντολές προγραμματισμού και πειραματίζονται με τις δυνατότητες της πλατφόρμας, δημιουργώντας τα δικά τους έργα, όπως για παράδειγμα ένα ψηφιακό παιχνίδι κυνηγητού, όπου ο ήρωας τρέχει για να γλυτώσει από κάποιον που τον κυνηγά.
• Micro:bit: Σε αυτή την ενότητα ανακαλύπτουν τις δυνατότητες του μικρού υπολογιστή Micro:bit, εξοικειώνονται με τα κουμπιά και γράφουν τον δικό τους κώδικα με στόχο να κάνουν μια καρδιά ν’ αναβοσβήνει.
• Digital Storytelling: Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν μια ολοκληρωμένη αφήγηση και πώς εντάσσοντας διάφορα ψηφιακά εργαλεία μπορούμε να κάνουμε τις ιστορίες μας πιο συναρπαστικές και διαδραστικές; Σε αυτή την ενότητα, πειραματίζονται με την πλατφόρμα του Scratch και την τεχνική του Stop Motion, μαθαίνουν πώς να συνοψίσουν την ιστορία τους σε μόλις 3 γραμμές, ακολουθώντας τη λογική του… ασανσέρ και φτιάχνουν το πρώτο τους animation. χρησιμοποιώντας πλαστελίνη!

Online Classrooms για εκπαιδευτικούς και Πιστοποίηση

Οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τα Online Classrooms για περαιτέρω εξοικείωση με το παρεχόμενο εκπαιδευτικό υλικό, με επιπλέον δυνατότητα λήψης πιστοποίησης από την ομάδα του Generation Next. Ο κύκλος αποτελείται από 7 μαθήματα, τα οποία προσφέρονται σε μορφή video και μπορούν να τα παρακολουθήσουν στον δικό τους χρόνο, μέχρι και την 31η Μαΐου.

Τέλος, οι 50 πρώτοι που θα πάρουν την πιστοποίηση, θα λάβουν και δωρεάν εξοπλισμό micro:bit, ώστε να πειραματιστούν περαιτέρω με τις νεοαποκτηθείσες γνώσεις και δεξιότητες.

Το εκπαιδευτικό υλικό της πλατφόρμας του Generation Next είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Generation Next του Ιδρύματος Vodafone υλοποιείται από το 2017 και μετρά ήδη 95.000 ωφελούμενους ενώ μέσω του Πανελλήνιου Διαγωνισμού για μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου-Λυκείου που διοργανώνεται στο πλαίσιο του προγράμματος, έχουν αναπτυχθεί 588 καινοτόμα projects. Το πρόγραμμα υλοποιείται από τον Εκπαιδευτικό Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό SciCo – Επιστήμη Επικοινωνία και την ακαδημαϊκή συμβολή της Ελληνογερμανικής Αγωγής.

Μιλήσαμε με την κ. Ιφιγένεια Παγωμένου, υπεύθυνη του προγράμματος Generation Next από την πλευρά της SciCo

• Τι είναι το STEM;

Η STEM εκπαίδευση θα μπορούσε να οριστεί ως μια εκπαιδευτική μέθοδος που συνδυάζει τα επιστημονικά πεδία που την απαρτίζουν, στο πλαίσιο της οποίας αυστηρές επιστημονικές έννοιες απλοποιούνται και συνδυάζονται με έννοιες του πραγματικού κόσμου. Τα παιδιά εξοικειώνονται με την ερευνητική διαδικασία (Science), μαθαίνουν να χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνολογίας (Technology), να λύνουν προβλήματα (Engineering) και να αναλύουν δεδομένα (Maths), με κεντρικούς άξονες τη διεπιστημονική προσέγγιση, τη βιωματική μάθηση και την επίλυση προβλημάτων. Παράλληλα το περιβάλλον στο οποίο λειτουργούν τα βοηθά να συνεργαστούν και να κατανοήσουν τις συνδέσεις μεταξύ του σχολείου, της κοινότητας αλλά και της αγοράς εργασίας. Επίσης, οι δεξιότητες που αναπτύσσουν μέσω της STEM τους παρέχουν τα θεμέλια για να επιτύχουν στο σχολείο αλλά και μετά από αυτό. Έτσι, θα  μπορούσαμε να πούμε πως η STEM εκπαίδευση είναι η απάντηση στη συνειδητοποίηση ότι το μέλλον μας θα βασιστεί στην ικανότητά μας για καινοτομία, πρωτοπορία και δημιουργική επίλυση προβλημάτων.

• Γιατί η συγκεκριμένη εκπαιδευτική προσέγγιση κερδίζει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των μαθητών;

Αυτό που ξεχωρίζει την STEM από τα παραδοσιακά μαθησιακά μοντέλα, είναι το μικτό μαθησιακό περιβάλλον που δείχνει πώς η διερευνητική διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινή ζωή. Επίσης, η STEM εκπαίδευση απαλλάσσει τα παιδιά  από τα κλασικά test και διαγωνίσματα και εστιάζει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σκέψης υψηλότερου επιπέδου, συνδέοντας τη μάθηση στην τάξη με τον πραγματικό κόσμο. Δίνει έμφαση στη συνεργασία, την επικοινωνία, την έρευνα, την επίλυση προβλημάτων, την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα, δεξιότητες που χρειάζονται για να πετύχουν στον σημερινό κόσμο αλλά και σε αυτόν του μέλλοντος, ανεξάρτητα από συγκεκριμένα ενδιαφέροντα ή στόχους για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Τα εισάγει σε έναν κόσμο μάθησης, πολύ διαφορετικό από αυτόν που έχουν συνηθίσει και τα κάνει να αγαπούν να μαθαίνουν.

• To Generation Next, πλέον, απευθύνεται και σε μικρότερα παιδιά, ειδικότερα σε μαθητές Ε’ και ΣΤ’ τάξης. Στην ανάπτυξη ποιων δεξιοτήτων εστιάσατε και τι ρόλο παίζει το παιχνίδι σ’ αυτή την εκπαιδευτική προσέγγιση;

Μέσω της εκπαίδευσης STEM προάγεται η ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων, ανεξαρτήτως της ηλικίας των παιδιών. Η εκπαίδευση STEM επιδρά τόσο στον τρόπο σκέψης όσο και στον τρόπο δράσης τους. Η διαφορά που προκύπτει ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνεται κάθε πρόγραμμα, έγκειται στην προσέγγιση και το είδος των δραστηριοτήτων. Επομένως, κάποιες από τις βασικότερες δεξιότητες που αναπτύσσονται, μέσω της STEM, αφορούν στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, τη δημιουργικότητα, την κριτική και αναλυτική σκέψη, την πρωτοβουλία, την επικοινωνία, την ομαδικότητα και την επίλυση προβλημάτων. Το παιχνίδι παίζει πρωταρχικό ρόλο στην όλη διαδικασία, καθώς βοηθά στο να διατηρηθεί ενεργή η περιέργειά τους, διδάσκει συνεργασία και επικοινωνία, μιας και τα παιδιά δουλεύουν πάντα σε ομάδες, και βοηθά στο να διατηρήσει το ενδιαφέρον τους, το γέλιο τους και τον ενθουσιασμό τους, κατά τη διαδικασία της μάθησης.

• …«Πες μου και θα το ξεχάσω. Δείξε μου και θα το θυμάμαι. Κάνε με να το ζήσω και θα το καταλάβω», είπε ο Κομφούκιος. Πραγματώνεται αυτή η ρήση μέσα από το πρόγραμμα του Generation Next, σε ποιον βαθμό και με ποιους τρόπους;

Αυτή η ρήση αποτυπώνει μία από τις βασικές αρχές της εκπαίδευσης STEM και άρα και του Generation Next και αυτή είναι η προώθηση της διερευνητικής μάθησης και της φιλοσοφίας “learning by doing”.  Ουσιαστικά μας βοηθά να καταλάβουμε ότι η κατάκτηση της γνώσης έρχεται όταν δίνουμε νόημα στη μάθηση και τη συνδέουμε με πραγματικά βιώματα. Μάλιστα, η συγκεκριμένη ρήση είναι μια από τις αγαπημένες μου και είναι και αυτή που χρησιμοποιούμε στο τέλος κάθε μαθήματος εισαγωγής στην STEM εκπαίδευση. Για να μη μείνω, όμως, μόνο στη θεωρία, σας προσκαλώ να δοκιμάσετε ένα πολύ απλό παιχνίδι, μέσω του οποίου αυτή η ρήση θα πάρει σάρκα και οστά και μπορείτε να το βρείτε εδώ. Είναι ένα παιχνίδι που κάνουμε, επίσης, σε όλα τα εισαγωγικά μαθήματα. Για να μην κάνω, όμως, spoiler το μόνο που θα πω είναι πως μέσω αυτού του παιχνιδιού μπορούμε να καταλάβουμε το πώς γίνεται αυτό το «κλικ» και κάτι που μοιάζει, ίσως και αδύνατο, γίνεται δυνατό. Παίξτε, λοιπόν, κι εσείς και καλή σας τύχη!! …Κι αν δεν τα καταφέρετε με την πρώτη, μην ανησυχείτε, μόλις βρείτε το νόημα, δε θα το ξεχάσετε ποτέ!

• Εσάς τι σας κέρδισε στη δική σας επιστήμη και πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε ενεργά με την εκπαίδευση STEM;

Οι σπουδές μου αφορούν στα επιστημονικά πεδία της Γεωγραφίας και της Δημογραφίας και αυτό που με κέρδισε και στις δύο επιστήμες είναι η σύνδεση με τον πραγματικό κόσμο. Το πώς με βοήθησαν να κατανοήσω τον κόσμο, να ανοίξω τους ορίζοντές μου και να αποκτήσω εφόρου ζωής, εφόδια που μου επιτρέπουν να βάζω τον άνθρωπο στο κέντρο όλων των κοινωνικών θεμάτων και να γίνω παγκόσμιος πολίτης, όπως (θα έπρεπε να) είμαστε όλοι.  Η εκπαίδευση STEM ήρθε αργότερα στη ζωή μου, μέσω της ένταξής μου στην ομάδα της SciCo και την ανάληψη του προγράμματος Generation Next του Ιδρύματος Vodafone. Στη φιλοσοφία της βρήκα κοινά σημεία με τις σπουδές μου και μου δόθηκε η ευκαιρία να ανακαλύψω νέα εργαλεία και νέους τρόπους μεταλαμπάδευσης αυτής της εμπειρίας στη νέα γενιά και νιώθω πολύ χαρούμενη γι’ αυτό.

• Πώς μπορεί η εκπαίδευση STEM να θέσει τα θεμέλια για πιο ενεργούς πολίτες, που ενδιαφέρονται για τον διπλανό τους και λύνουν προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινότητα;

Δεδομένου ότι ζούμε σε έναν κόσμο που αναπτύσσεται ραγδαία, θα πρέπει να συμβαδίζουμε με αυτόν. Όλα τα παιδιά, λοιπόν, θα έπρεπε να προετοιμάζονται και να έχουν την ευκαιρία να γίνουν οι πρωτοπόροι ή οι εκπαιδευτικοί ή οι επιστήμονες ή οι  ηγέτες που θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις πιο απαιτητικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος μας, τόσο στο «Σήμερα», όσο και στο «Αύριο». Και εδώ είναι που η εκπαίδευση STEM μεταμορφώνει την κοινωνία, προσφέροντας την ευκαιρία στα παιδιά να αναπτύξουν κριτική και υπολογιστική σκέψη αλλά και σημαντικές δεξιότητες, όπως π.χ. συνεργασία, δημιουργικότητα, πρωτοβουλία, ηγεσία κ.ά., οι οποίες είναι χρήσιμες ανεξάρτητα με την πορεία που θα ακολουθήσουν, όταν βγουν στην αγορά εργασίας. Η STEM εκπαίδευση επιτρέπει στα παιδιά να εντοπίζουν μοτίβα, να αναγνωρίζουν συνδέσεις και να αξιολογούν πληροφορίες. Τα βοηθά να εξερευνήσουν, να ζήσουν νέες εμπειρίες και να απομυθοποιήσουν το λάθος σε ένα περιβάλλον χωρίς κινδύνους. Επιπλέον, αυξάνει την κοινωνική τους ευαισθητοποίηση, θέτοντας στο επίκεντρο παγκόσμια θέματα και προβλήματα προς επίλυση. Η μάθηση βάσει έργου (project-based learning), βασικό χαρακτηριστικό της STEM, ωθεί τα παιδιά να προβληματιστούν, να συνεργαστούν, να συνδεθούν με την κοινότητά τους και τα βοηθά να αναπτύξουν μια νοοτροπία, πυρήνας της οποίας είναι η ευελιξία. η περιέργεια και η διάθεση για προσπάθεια. Όλα τα παραπάνω τα προετοιμάζουν, ούτως ώστε να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του πραγματικού κόσμου (άρα και της κοινότητάς τους) και να γίνουν ενεργοί, σκεπτόμενοι και ευαισθητοποιημένοι πολίτες.

• Μπορούν τα παιδιά να μυήσουν στον ψηφιακό κόσμο και τις μεγαλύτερες γενιές ή το χάσμα είναι μοιραίο; Τι σας έχει δείξει η μέχρι τώρα εμπειρία σας;  

Αν και αναμφισβήτητα υπάρχει διαφορά στις ψηφιακές δεξιότητες μεταξύ των μεγαλύτερων και των νεότερων γενεών, πιστεύω πως η αιτία για αυτό δεν είναι η έλλειψη ικανοτήτων αλλά η έλλειψη κινήτρων. Ωστόσο, it takes two to tango, επομένως για να γεφυρωθεί το χάσμα θα πρέπει να υπάρχει κίνητρο και από τις δύο πλευρές. Αν υπάρχει, σίγουρα τα παιδιά έχουν και τη δύναμη και τη γνώση και τις δεξιότητες για να το πετύχουν. Είναι σημαντικό, λοιπόν, δεδομένου πως η τεχνολογία έχει επιφέρει αλλαγές σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, να δημιουργήσουμε το απαραίτητο περιβάλλον για να υπάρξει το κίνητρο και η κοινωνική ευαισθητοποίηση, για να ανταποκριθούν όλες οι γενιές σε αυτή την πρόκληση και να μη μένει κανείς «εκτός» της σύγχρονης, ψηφιακής μας κοινωνίας. Η εμπειρία μας μέσα από το πρόγραμμα δείχνει πως τα παιδιά είναι κοινωνικά ευαισθητοποιημένα προς την Τρίτη Ηλικία. Στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού του Generation Next, είναι πολλές οι φορές που βλέπουμε παιδιά να δημιουργούν κατασκευές, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας, οι οποίες έχουν ως στόχο να διευκολύνουν την καθημερινότητα ή να προστατεύσουν την υγεία των ηλικιωμένων ανθρώπων. Η συμμετοχή στον διαγωνισμό συνεπάγεται, εντοπισμό προβλήματος, εργασία σε ομάδες και ανάπτυξη  λύσης. Και για να το πετύχουν αυτό, συζητούν και συνεργάζονται με τα άτομα ή τις ομάδες που αφορά το πρόβλημα που επιλέγουν να λύσουν. Επομένως, έχουμε δει τον καρπό αυτής της συνεργασίας και η γνώμη μου είναι πως αναφορικά με τη μείωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των γενεών, μόνο ελπιδοφόρο μπορεί να είναι το μέλλον, όταν τα παιδιά έχουν τα απαραίτητα εργαλεία στα χέρια τους.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων Generation Next υλοποιείται από το Ίδρυμα Vodafone από το 2017, σε συνεργασία με τον Εκπαιδευτικό Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό SciCo – Επιστήμη Επικοινωνία και την ακαδημαϊκή συμβολή της Ελληνογερμανικής Αγωγής. Μέχρι σήμερα το Πρόγραμμα, με επίκεντρο την ψηφιακή πλατφόρμα, μετρά πάνω από 120.000 ωφελούμενους και 700 καινοτόμα projects μαθητών/τριών, από όλη τη χώρα.