Σαν γονιός προσπαθώ να μην καταπιέσω αυτά τα συναισθήματα, ιδιάιτερα τα πιο έντονα, δύσκολα και αρνητικά. Προσπαθώ σκληρά να μην τα παίρνω προσωπικά. Αυτό έχει να κάνει με το πώς εγώ διαχειρίζομαι τις εντάσεις, όχι με το αν τα μικρά μου δικαιούνται να αισθάνονται όπως αισθάνονται. Επιπλέον για τα μικρά μας ανθρωπάκια υπάρχει και η απειρία, το άγνωστο, οι στιγμές που θυμώνουν γιατί απλώς δεν ξέρουν τι τους φταίει, τι είναι αυτό που τα έχει τόσο εξοργίσει!

Προσπαθώ λοιπόν όταν βρίσκομαι αντιμέτωπη με μια τέτοια κατάσταση να τα βάλω να μου εξηγήσουν τι αισθάνονται, όχι υποχρεωτικά τι έγινε και ποιός φταίει (τις περισσότερες φορές άλλωστε είμαι παρούσα και ξέρω πως οι καυγάδες τους είναι αποτέλεσμα της συμπεριφοράς και των δύο). Και από ότι καταλαβαίνω και από τις συζητήσεις μου με άλλους γονείς, αυτό είναι πολύ σημαντικό τόσο για ένα 7χρονο όσο και για ένα 4χρονο. Άλλωστε όταν υπάρχει ένταση είναι δύσκολο για ένα παιδί να αντιληφθεί ακριβώς τι έχει συμβεί. Και πιστεύω ότι είναι ακόμη δυσκολότερο για έναν τρίτο να καταλάβει τι ακριβώς έχει γίνει. Το να εκφράσουμε λοιπόν με λέξεις αυτό που αισθανόμαστε, μας βοηθάει όλους να καταλάβουμε χωρίς υποθέσεις και περιττές κρίσεις.

Ένας απλός τρόπος λοιπόν για να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας είναι: “Εγώ αισθάνομαι …………. όταν …….”.  Και όταν τα μικρά χρειάζονται την βοήθειά μου γιατί δεν έχουν την δυνατότητα να βρουν τις σωστές λέξεις εγώ τους ρωτάω “Αισθάνεσαι ……….. όταν ……………. ;” (“Θυμώνεις όταν ο αδερφός σου παίρνει τα παιχνίδια σου;”, ‘Είσαι λυπημένος όταν η μαμά θυμώνει μαζί σου;”, “Νευρίασες επειδή δεν σε άφησα να δεις τηλεόραση;”) ή απλώς τους εξηγώ τι είναι αυτό που αισθάνονται. Πιστέψτε με θέλει πολύ δουλειά! Καμιά φορά νομίζω ότι δύο στις τρεις
φορές εγώ δεν τα καταφέρνω. Την ώρα που βιώνουμε μια έκρυθμη κατάσταση,
όταν κάποιος ουρλιάζει, κλαίει, ή απλώς φωνάζει, είναι δύσκολο να
βρεθούν οι σωστές λέξεις.

Ποιός είναι ο στόχος μου; Να αισθανθούν τα παιδιά ότι προσπαθώ να τους καταλάβω. Φαίνεται  πως λειτουργεί, γιατί συνήθως ο Άρης μου γνέφει καταφατικά ότι έτσι έχουν τα πράγματα. Διαφορετικά προσπαθεί ο ίδιος να μου εξγήσει τι έχει συμβεί.

Την ίδια ώρα όμως που μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε και να συζητάμε για αυτά που αισθανόμαστε, προσπαθούμε να μάθουμε ότι δεν είναι σωστό να συμπεριφερόμαστε άσχημα. Συχνά τους λέω φράσεις όπως “Έχεις δίκιο που θύμωσες με τον αδερφό σου, αλλά δεν είναι σωστό να τον χτυπάς”, “Το καταλαβαίνω ότι δεν θέλεις να μαζέψεις τα παιχνίδια σου, είναι μια κουραστική δουλειά, παρόλα αυτά αφού τα σκόρπισες παντού, τώρα πρέπει και να τα μαζέψεις!” κτλ κτλ. Θέλω και ελπίζω να το πετυχαίνω σε ένα βαθμό, να καταλάβουν ότι δεν είναι λάθος να αισθανόμαστε πχ θυμό, το πώς όμως αντιδρούμε την ώρα που αισθανόμαστε έτσι είναι πολύ σημαντικό.

Στην πράξη βέβαια τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά. Όταν θυμώνουμε, όταν βιώνουμε τέτοια ένταση, μικροί-μεγάλοι, το να μας λέει κάποιος τι αισθανόμαστε, αλλά ουσιαστικά να μας σταματά από το να ξεσπάσουμε, δεν μας πολυαρέσει! Προσπαθώ λοιπόν να τους προσφέρω εναλλακτικές. Κάποιοι αγοράζουν στα παιδιά τους ένα σάκο του μποξ για να τον χτυπάνε όταν θυμώνουν, τους δίνουν ένα μαξιλάρι ή τους λένε να κλωτσήσουν μια μπάλα πολύ δυνατά. Εμείς πάλι είμαστε της κουβέντας και της ηρεμίας. Παροτρύνω τον Άρη να μου μιλήσει, του ζητάω να ζωγραφίσουμε κάτι, να φτιάξουμε ένα παζλ, ή να ξαπλώσουμε μαζί στο κρεβάτι του. Καμιά φορά μου ζητάει να μείνει μόνος του στο δωμάτιό του για να ηρεμήσει, να παίξει με τα παιχνίδια του ή να διαβάσει ένα βιβλίο (το βιβλίο είναι για το παιδί μου μια από τις πιο ηρεμιστικές εναλλακτικές).

Δεν είναι εύκολο να βρούμε τι τα βοηθάει να ηρεμήσουν. Η ένταση τα κυριεύει καμιά φορά. Για ορισμένα παιδιά κάτι έντονο (κλωτσιά στην μπάλα, σάκος του μποξ) μπορεί να βοηθήσει στην εκτόνωση, ενώ άλλα θέλουν απλώς να πάρουν βαθιές ανάσες για να ξεχάσουν στην στιγμή τι έγινε. Άλλα παιδιά πάλι μπορεί να κάνουν όλα τα παραπάνω και πολύ σύντομα να έχουν ένα ακόμη ξέσπασμα. Ή απλώς να αισθάνονται θυμωμένα για αρκετή ώρα, τόση που καμιά φορά φαίνεται ατελείωτη σε έναν γονιό (το έζησα από κοντά σε φιλικό σπίτι και δεν ήξερα ποιόν να πρωτοβοηθήσω, το ανεξέλεγκτο παιδί ή τον απελπισμένο γονιό!). Σε αυτήν την περίπτωση φαίνεται πως η ένταση δυναμώνει όσο παρατείνεται! Εδώ κάποιοι επιλέγουν να βάλουν όρια (δεν πιστέυω όμως στην αποτελεσματικότητα αυτής της μεθόδου).

Η δική μου εμπειρία είναι περιορισμένη. Μέχρι τώρα δεν έχουμε φτάσει σε τέτοιες στιγμές έντασης. Υπάρχει όμως σχετική βιβλιογραφία που σίγουρα θα σας βοηθήσει. Μπορείτε πάντοτε να συμβουλευτείτε και έναν παιδοψυχολόγο ή να μπείτε σε μια ομάδα γονέων. Θεωρώ πως η μεγαλύτερη βοήθεια που εγώ έχω πάρει μέχρι τώρα ήταν από άλλους γονείς. Πάντα βοηθάει να ξέρεις ότι δεν είσαι μόνος, ότι κάποιος δίπλα σου μπορεί να βιώνει χειρότερες καταστάσεις και χρειάζεται ακόμη και την βοήθεια και την υποστήριξή σου. Το να μιλάμε για τα θέματα που προκύπτουν δεν μας κάνει χειρότερους γονείς, αλλά καλύτερους. Σημαίνει ότι προσπαθούμε να καταλάβουμε τα παιδιά μας και να κάνουμε το καλύτερο για αυτά. Σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε πως είναι ξεχωριστές προσωπικότητες και θέλουν το δικό τους χρόνο να κάνουν τα πράγματα. Και μην ξεχνάμε ΠΟΤΕ ότι το δικό μας παράδειγμα, η δική μας στάση, το πώς εμείς συμπεριφερόμαστε μέρα με την μέρα είναι το καλύτερο παράδειγμα, η πιο σημαντική συμβουλή που μπορούμε να τους δώσουμε!

Η μάχη δίνεται καθημερινά, είναι αμφίπλευρη και απαιτεί πολλή υπομονή και απεριόριστη αγάπη…

ΥΓ: Αυτή την περίοδο διαβάζω ένα πολύ καλό βιβλίο με τίτλο “Scream free parenting” που με έχει βοηθήσει πάρα πολύ να κρατάω τους τόνους χαμηλά μέσα στο σπίτι, να μην απαντάω με ένταση σε όλα τα αιτήματά τους, να διαχειρίζομαι καλύτερα τις φορτισμένες καταστάσεις. Σας το προτείνω αν σας αρέσουν τέτοιου τύπου (self help) βιβλία!